เรื่อง: แนวทางการพัฒนาความยั่งยืนทางด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของการประปานครหลวง ตามกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง,The Sustainable Water Supply Infrastructure Development for Metropolitan Waterworks Authority in accordance with the National Strategy and Sufficiency Economy Philosophy
|
|
หมวดหมู่:
|
งานวิจัย
|
มิติ:
|
ไม่ระบุ/not specified
|
พื้นที่/ขอบเขต:
|
ภายในประเทศ/Domestic/Local
|
ผู้เขียน:
|
วิทยาลัยเสนาธิการทหาร, นาย จิรานุวัฒน์ ณรงค์
|
หน่วยงานเจ้าของ:
|
วิทยาลัยเสนาธิการทหาร
|
ปีที่พิมพ์:
|
2559
|
จำนวนหน้า:
|
|
การเปิดเผยข้อมูล:
|
เปิดเผยเฉพาะบางส่วน (ไม่เปิดเผยเนื้อหา)
|
|
บทคัดย่อ:
บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง : แนวทางการพัฒนาความยั่งยืนทางด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของ
การประปานครหลวง ตามกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี และปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง
โดย : นายจิรานุวัฒน์ ณรงค์
สาขาวิชา : การปฏิบัติการร่วม
อาจารย์ที่ปรึกษาเอกสารวิจัย : พันเอก..................................................
(ดิษพงศ์โชตะมังสะ)
มิถุนายน ๒๕๖๑
การประปานครหลวงมีภารกิจหลักในการจัดหาแหล่งน้ำดิบและจัดให้ได้มาซึ่งน้ำดิบเพื่อใช้
สำหรับการผลิตและจัดส่งให้บริการน้ำประปาแก่ผู้ใช้น้ำเพื่อการอุปโภคและบริโภคในเขตพื้นที่จังหวัด
กรุงเทพมหานคร จังหวัดนนทบุรี และจังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งถือเป็นพื้นที่ศูนย์กลางทางเศรษฐกิจหลัก
ของประเทศ ปัจจุบันมีผู้ใช้น้ำในความรับผิดชอบประมาณ ๒.๓ ล้านราย หรือคิดเป็นจำนวนประชากร
ประมาณ ๑๒ ล้านคน มีโรงงานผลิตน้ำประปาจำนวน ๔ แห่ง ซึ่งรับน้ำดิบจากแหล่งน้ำ ๒ แหล่ง ได้แก่
แม่น้ำเจ้าพระยา และเขื่อนแม่กลอง น้ำประปาที่ผ่านกระบวนการผลิตแล้วได้มาตรฐานตามข้อแนะนำ
ขององค์การอนามัยโลก โดยมีความสามารถในการผลิตสูงสุดประมาณวันละ ๖.๓๒ ล้านลูกบาศก์เมตร
จากการเจริญเติบโตของประชากร การขยายตัวของพื้นที่การเกษตร การพัฒนาด้านอุตสาหกรรมและ
การท่องเที่ยว การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่มีแนวโน้มทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังมี
การปล่อยน้ำเสียทั้งจากภาคการเกษตรกรรม ภาคอุตสาหกรรม และชุมชนลงสู่แหล่งน้ำส่งผลให้เกิด
ปัญหาด้านคุณภาพน้ำเพิ่มขึ้นด้วย ปัญหาดังกล่าวส่งผลให้ปริมาณและคุณภาพน้ำดิบที่ใช้ในการผลิต
น้ำประปามีการเปลี่ยนแปลงและด้อยคุณภาพลง เกิดภาวะการขาดแคลนน้ำดิบที่ใช้ผลิตน้ำประปา ปัญหาการรุกล้ำของความเค็มที่เกิดขึ้นในแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งปัญหาดังกล่าวทำให้เกิดผลกระทบต่อการ
พัฒนาความยั่งยืนโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของการประปานครหลวงในอนาคตทั้งสิ้น
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการสร้าง
ความยั่งยืนทางด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของการประปานครหลวง และศึกษากรอบแนวทาง
ยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
ระบบประปามาปรับใช้ รวมถึงศึกษาและเสนอแนวทางการพัฒนาความยั่งยืนโครงสร้างพื้นฐานระบบ
ประปาของการประปานครหลวง ภายใต้การศึกษาวิจัยครั้งนี้ได้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพแบบวิจัย
เอกสาร ประกอบการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิเชิงลึก จำนวน ๖ ท่าน โดยวิเคราะห์ข้อมูลจากการพิจารณา
ประเด็นหลัก (Major Themes) ประเด็นย่อย (Sub-Themes) และหัวข้อย่อย (Categories)
มาอรรถาธิบายในลักษณะการพรรณนาความ ซึ่งผลการศึกษาวิจัยที่ได้ทำให้ทราบสภาพและปัจจัยที่มี
ผลกระทบต่อโครงสร้างพื้นฐานระบบประปา และการนำกรอบแนวทางยุทธศาสต์ชาติระยะ ๒๐ ปี และ
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ รวมทั้งแนวทางการพัฒนาความยั่งยืนโครงสร้างพื้นฐานระบบ
ประปาของการประปานครหลวง
ผลการศึกษาตามวัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้พบว่า สภาพและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อ
การสร้างความยั่งยืนทางด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของการประปานครหลวง มีความเกี่ยวเนื่อง
กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การบริหารจัดการน้ำดิบที่ได้รับจัดสรรในด้านปริมาณและคุณภาพ
น้ำ โครงสร้างพื้นฐานระบบประปาปัจจุบันที่ยังมีข้อจำกัดในกระบวนการผลิตน้ำประปา รวมถึงการ
บริหารจัดการอุปสงค์และอุปทานน้ำประปาให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกัน ด้วยเหตุนี้น้ำประปา
ถือเป็นปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญต่อผลประโยชน์แห่งชาติในการดำรงชีวิตและการพัฒนาเศรษฐกิจของ
ประเทศ โดยการให้ความสำคัญในเรื่องน้ำประปานั้นได้ถูกกำหนดและบรรจุลงในกรอบยุทธศาสตร์ชาติ
ระยะ ๒๐ ปีโดยเฉพาะยุทธศาสตร์ด้านความมั่นคงที่ได้มุ่งเน้นการพัฒนาไปสู่เป้าหมายเดียวกันกับ
แนวคิดการพัฒนาตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง กล่าวคือ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบ
ประปาของการประปานครหลวงต้องมุ่งเน้นพัฒนาทุกระบบเพื่อสร้างความพอประมาณ ความมีเหตุผล
และการมีภูมิคุ้มกันที่ดี ในการป้องกันเพื่อลดผลกระทบของปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตต่อ
ระบบประปาได้อย่างมั่งคงสำหรับแนวทางการพัฒนาความยั่งยืนโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของการประปานครหลวงที่ได้จากการศึกษา พบว่า แนวทางการพัฒนาความยั่งยืนมี๒ แนวทาง ได้แก่ ๑) การพัฒนาสิ่ง
ปลูกสร้าง (Structure) ที่เป็นโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาในระยะสั้นและระยะปานกลาง ได้แก่
การดำเนินการขอรับการจัดสรรน้ำดิบทางเขื่อนแม่กลองเพิ่มขึ้นจากเดิม การพัฒนาการใช้น้ำบาดาลเพื่อ
เป็นแหล่งน้ำดิบสำรอง การติดตั้งสถานีผลิตน้ำประปาแบบเคลื่อนย้ายได้ การเร่งรัดดำเนินการบริหาร
จัดการน้ำสูญเสียในระบบประปาให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม การดำเนินการสร้างถังเก็บน้ำใสให้มีปริมาณ
สำรองอยู่ในระดับที่เหมาะสม สำหรับระยะยาว ได้แก่ การเชื่อมระบบน้ำดิบฝั่งตะวันออกและ
ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา การพัฒนาดำเนินการย้ายจุดรับน้ำดิบทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำ
เจ้าพระยาจากจุดเดิมให้สูงขึ้นไม่มีผลกระทบน้ำเค็ม และดำเนินการจัดตั้งโรงงานผลิตน้ำประปาโดยใช้
เทคโนโลยีผลิตน้ำประปาขั้นสูง และ ๒) การพัฒนาที่ไม่ใช่สิ่งปลูกสร้าง (Non-Structure) ที่เป็นลักษณะ
มาตรการสนับสนุนต่าง ๆ ได้แก่ สนับสนุนและรณรงค์มาตราการการใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า (Demand
Side Management) สร้างการมีส่วนร่วมระหว่างภาครัฐกับภาคประชาชนในการบริหารจัดการน้ำ
ประปาทั้งระบบ การวางแผน ติดตาม และพยากรณ์การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศด้วยการใช้
เทคโนโลยีขั้นสูง การควบคุมกลไกทางราคาค่าน้ำประปาให้สอดคล้องกับแนวทางการลงทุนในระบบ
โครงสร้างพื้นฐานระบบประปา รวมถึงควรมีมาตรการควบคุมการใช้น้ำของผู้ใช้น้ำที่ใช้น้ำปริมาณมาก
และควรจัดทำแผนการลงทุนระยะยาวเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบประปา
ข้อเสนอแนะ การวิจัยครั้งนี้สามารถได้วิเคราะห์และศึกษาจนได้ผลการวิจัยที่เป็นแนว
ทางการพัฒนาความยั่งยืนทางด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบประปาของการประปานครหลวงแล้ว สำหรับ
การวิจัยในครั้งต่อไปควรพิจารณานำแนวทางการพัฒนาไปดำเนินการวิเคราะห์ศึกษาความคุ้มค่าใน
การลงทุนเพื่อเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจของผู้บริหารการประปานครหลวง และควรมีการวิเคราะห์
และศึกษาวิจัยแนวทางการสร้างความยั่งยืนแต่ละแนวทางจัดทำเป็นแผนปฏิบัติการ (Action Plan)
เพื่อสามารถกำหนดได้ว่าแนวทางแต่ละแนวทางสามารถนำไปสู่การปฏิบัติได้อย่างแท้จริงABSTRACT
Title : The Sustainable Water Supply Infrastructure Development for
Metropolitan Waterworks Authority in accordance with the
National Strategy and Sufficiency Economy Philosophy
By : Mr. Chiranuwat Narong
Major Field : Joint Operations
Research Advisor : Colonel..................................................
(Disphong Chotamungsa)
June 2018Metropolitan Waterworks Authority has responsibility for acquiring the
suitable raw water resources to produce the potable water and serve people in
Bangkok, Nonthaburi and Samut Prakarn province. Metropolitan Waterworks Authority
has served water supply about 2.3 million connections or 12 million peoples in
equivalence. Metropolitan Waterworks Authority take the surface water from Chao
Phraya River and Mae Klong Dam to supply the raw water to four main water treatment
plants which have the total maximum production capacity at 6.32 million cubic meters
per day and the water supply quality has conformed with World Health Organization
standard. The increasing of population, agricultural area, the development of industry,
the expansion of tourism sector, the severity of climate change and accommodated
with the illegal wastewater discharge make Metropolitan Waterworks Authority faces
the raw water quality problems, i.e. the degradation on water quality, the saline water
intrusion and the water shortage in some period which are decreased the sustainability
level of Metropolitan Waterworks Authority’s infrastructure.
The aim of this research is to analyze and specify the factors that have an
effect to the sustainability of Metropolitan Waterworks Authority’s infrastructure. The
research adapts the sufficient economy philosophy and the 20-year Thailand national
strategy plan in analysis, then proposes the sustainable development guideline
for Metropolitan Waterworks Authority’s infrastructure. The qualitative research
methodology has been selected in this study and the study using data from the
literatures review and the in-depth interview with six water resource management
experts. The interview consists of major themes, sub-themes and categories. Then,
formulate the results by an explanation process to propose the guideline for
sustainable development that suitable for Metropolitan Waterworks Authority.The research found that there are four main factors that effect to the
sustainability of Metropolitan Waterworks Authority’s infrastructure; 1) the climate change,
2) the raw water management in term of quantity and quality, 3) the limitation on the
present treatment process, and 4) the appropriate of supply side and demand side
management. The water supply sector plays a significant role in the human being and
national economic so the government has set the issue on the sustainable development
of water sector into the target of the 20-year Thailand national strategy plan.
The guideline for sustainability development of Metropolitan Waterworks
Authority’s infrastructure has been proposed into two approaches;
1) The structure based development approach should implement in
short-term, mid-term and long-term planning. The short-term and mid-term planning
should concern on the issues of proposing for additional amount of raw water supply
from Mae Klong Basin, development of the raw water reserved by using the ground
water, settling the mobile treatment unit, reducing the water leakage to the
appropriated level and to construct the clear water tank for additional reservation. In
the long-term should concern on connecting west raw water canal to east raw water
canal, shifting the raw water intake in Chao Phraya River to avoid the effect of raw
water intrusion and establishing the new advanced treatment plant.
2) The non-structure development approach which conducts in term of
incentives or measures such as increasing awareness of water usage or demand side
management, increasing the participation process between the community and
authority in monitoring and planning, using the tariff mechanism to control the water
management and increasing the effectiveness of infrastructure investment.The further study should focus on adapting the recommended policies to
implementation. The feasibility study of each policy should be analyzed to identified
the appropriate way of Metropolitan Waterworks Authority development and should
conduct the action plan for real practical to ensure that Metropolitan Waterworks
Authority will achieve the goal of sustainability.
abstract:
ไม่มี
